मोनो पी. आई. यु.
श्री. मधुकर खरात
सीओओ, मोनो - पीआययू
आढावा
मास रॅपिड ट्रान्झिट सिस्टीमची फीडर सेवा म्हणून मोनोरेल सुरू करण्याचा निर्णय प्राधिकरणाने सप्टेंबर 2008 मध्ये घेतला होता. चेंबूर – वडाळा – संत गाडगे महाराज चौक हा २० किमी लांबीचा कॉरिडॉर हा केवळ मुंबईचाच नाही तर भारतातील पहिला मोनोरेल प्रकल्प आहे.
MMRDA ने मे. RITES हे तांत्रिक-आर्थिक व्यवहार्यता अहवाल तयार करण्यासाठी तसेच बोली प्रक्रिया व्यवस्थापनात सहाय्य प्रदान करण्यासाठी सल्लागार म्हणून निवडले. प्रकल्पासाठी टेक्नो – आर्थिक आणि आर्थिक व्यवहार्यता अभ्यास हा मे. RITES आणि ट्रामवे कायद्यांतर्गत प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीसाठी महाराष्ट्र सरकारने दिनांक 4 नोव्हेंबर 2008 रोजी अधिसूचना प्रकाशित केली होती. जागतिक निविदे द्वारे मी. लार्सन ॲण्ड टुब्रो आणि स्कोमी इंजिनिअरिंग, बीएचडी मलेशिया (एलटीएसई) हे या प्रकल्पाचे कंत्राटदार म्हणून निवडले गेले. या प्रकल्पाचा खर्च रु. 2,460 कोटी. (कर वगळता) आणि दोन टप्प्यांत हा प्रकल्प विभागण्यात आला आहे. वडाळा ते चेंबूर दरम्यान पहिला टप्पा 8.8 किलोमीटर तर दुसरा टप्पा वडाळा ते संत गाडगे महाराज चौक असा आहे.
तसेच m/s. एलटीएसईचा (LTSE) मोनोरेल प्रकल्प वेळेत पूर्ण होऊ शकला नाही. 29 डिसेंबर 2018 रोजी सार्वजनिक हितासाठी MMRDA ने कंत्राट समाप्त करून सर्व कामकाज हाती घेतले. आणि वडाळा ते संत गाडगे महाराज चौक (11.20 किमी) 4 मार्च 2019 रोजी 17 स्टेशनची संपूर्ण लाईन लोकांसाठी खुली करण्यात आली.
MMRDAच्या सक्षम प्राधिकरणाने दिलेल्या मंजुरीनुसार, मोनो-पीआययूने २९/१२/२०२३ पासून मुंबई मोनोरेलचे संचालन आणि देखभाल महा मुंबई मेट्रो संचलन महामंडळ मर्यादित (MMMOCL) कडे सोपवली आहे. त्यानुसार, MMMOCLच्या संबंधित अधिकाऱ्यांनी मुंबई मोनोरेलच्या संचालन आणि देखभालीचे सर्व कामे हाती घेतले आहेत.
मु.म.प्र.वि.प्रा. चे मोनोरेल प्रकल्प अंमलबजावणी शाखा (मोनो- प्र.अं.शा. ) हि मोनोरेल प्रकल्पाच्या परिचालन आणि देखभाल आणि व्यवस्थापन करत आहे. सध्या मोनो-पीआययूचे 3 कार्यक्षेत्र आणि १3 विभाग आहेत जे मोनोरेल प्रणालीतील विविध कार्य पार पडत आहेत.
कर्मचारी ८ तासांच्या शिफ्टमध्ये कार्यरत आहेत. मोनोरेल संचालन आणि देखभाल आवश्यकते नुसार मनुष्यबळाची उपलब्धता २४*७ उपलब्ध आहे.
प्रमुख & मोनो-पीआययू अंतर्गत चालणारी प्रमुख कार्ये खाली सारांशित केली आहेत:
- मोनोरेल प्रणालीचे संचालन आणि देखभाल ज्यामध्ये RST, बीम स्विच, DEQ, सिग्नलिंग, कम्युनिकेशन्स, OCC, स्टेशन ऑपरेशन्स, सुरक्षा, सुरक्षा, व्यावसायिक इ.
- सिव्हिल आणि इलेक्ट्रिकल सारख्या मोनोरेल पायाभूत सुविधांची दुरुस्ती आणि देखभाल.
- मोनोरेलच्या विविध प्रणालींचे सुटे भाग आणि उपभोग्य वस्तू, उपकरणे, मालमत्ता आणि विविध भागांची खरेदी.
- मोनोरेलच्या O&M साठी आवश्यक असलेल्या विविध मनुष्यबळाची तैनाती आणि व्यवस्थापन.
- विद्यमान मोनोरेल मालमत्ता आणि पायाभूत सुविधांद्वारे नॉन-फेअर बॉक्स महसूल निर्मिती.
- मोनोरेलशी संबंधित आर्थिक आणि कायदेशीर बाबी.
कॉरिडॉर तपशील
पहिला टप्पा (वडाळा-चेंबूर) - ८.८ किमी
दुसरा टप्पा (संत गाडगे महाराज चौक-वडाळा)- ११.२० किमी
सुरू होण्याची तारीख - १४ नोव्हेंबर २००८
ट्रेनची रचना - ४ कार
सेवेची सुरुवात - -
टप्पा १ – ०२ फेब्रुवारी २०१४
टप्पा २ – ०४ मार्च २०१९ / एकूण लांबी - २० किमी
एकूण स्टेशन - १७ डेपो - वडाळा / प्रवास वेळ - ४५ मि.
कमाल प्रवासी क्षमता - ५६४ प्रवासी / ट्रेन
भाडे संरचना - रु. १० ते रु. ४०
कामाचे तास - ०५३० तास. - २३३० तास..
दैनिक रायडरशिप - २०००० प्रवासी;
डिझाइन गती - ८० किमी प्रति तास
अनुसूचित गती - ३१ किमी प्रति तास
सध्या मुंबई मोनोरेल चेंबूर-वडाळा-संत गाडगे महाराज चौक पासून लोकांसाठी परिवहन सेवा चालवत आहे, ज्याची एकूण लांबी 20 KM कॉरिडॉर आहे.
| GMC | LOP | MIC | AMN | NAI | DAE | WAB | AAN | ANH | GTB | WAD | BHP | MYC | BHA | FET | VRJ | CHR | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GMC | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 | 30 | 30 | 40 | 40 |
| LOP | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 | 30 | 30 | 40 |
| MIC | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 |
| AMN | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 | 30 | 30 |
| NAI | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 | 30 |
| DAE | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 | 30 |
| WAB | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 30 |
| AAN | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| ANH | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| GTB | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| WAD | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 |
| BHP | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 |
| MYC | 30 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 20 | 20 |
| BHA | 30 | 30 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 |
| FET | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 |
| VRJ | 40 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 |
| CHR | 40 | 40 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 10 | 10 | 10 | 10 |
| Code | Station Name (English) | Station Name (Hindi) |
|---|---|---|
| GMC | Sant Gadge Maharaj Chowk | संत गाडगे महाराज चौक |
| LOP | Lower Parel | लोअर परेल |
| MIC | Mint Colony | मिंट कॉलनी |
| AMN | Ambedkar Nagar | आंबेडकर नगर |
| NAI | Naigoan | नायगाव |
| DAE | Vitthal Mandir | विठ्ठल मंदिर |
| WAB | Wadala Bridge | Wadala Bridge |
| AAN | Acharya Atre Nagar | आचार्य आत्रे नगर |
| ANH | Antop Hill | अँटॉप हिल |
| GTB | Guru Tegh Bahadur Nagar | गुरु तेज बहादूर नगर |
| WAD | Wadala Depot | वडाळा आगार |
| BHP | Bhakti Park | भक्ती पार्क |
| MYC | Mysore Colony | म्हैसूर कॉलनी |
| BHA | Bharat Petroleum | भारत पेट्रोलियम |
| FET | Fertilizer Township | फरटी लाईजर टाउनशिप |
| VRJ | Junction | जंक्शन |
| CHR | Chembur | चेंबूर |
