नवनगर विकास प्राधिकरण

पार्श्वभूमी

एमएमआरडीएने मुंबई ट्रान्स हार्बर लिंक (MTHL) हा भव्य पायाभूत सुविधा प्रकल्प पूर्ण केला आहे. या प्रकल्पामुळे मुंबईच्या बेट परिसरापलीकडील जमिनी विकासासाठी खुल्या झाल्यामुळे नवी मुंबईतील MTHL ज्या भागात जोडला जातो त्या परिसरात आणि आसपासच्या प्रदेशात विकासाला चालना मिळणार आहे.
हे क्षेत्र नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ, उपनगरी रेल्वे जाळे, मेट्रो रेल्वे जाळे, मल्टी-मोडल कॉरिडॉर, मुंबई-गोवा महामार्ग, मुंबई-पुणे द्रुतगती महामार्ग, जेएनपीटी-आधारित समर्पित मालवाहतूक कॉरिडॉर यांनी उत्कृष्टरीत्या जोडलेले आहे.
या सर्व सुविधांमुळे IT/ITeS, डेटा हब्स, फिनटेक, लॉजिस्टिक पार्क्स, शैक्षणिक व आरोग्य क्षेत्राचा मोठ्या प्रमाणात विकास या भागात अपेक्षित आहे.

एमएमआरडीए अधिनियम, १९७४ नुसार, प्रादेशिक आराखड्यानुसार संतुलित विकास घडवून आणण्याची जबाबदारी एमएमआरडीएवर सोपविण्यात आली आहे. त्यामुळे, हा उद्देश साध्य करण्यासाठी आणि एमएमआरमधील पायाभूत सुविधा तसेच विकास प्रकल्पांना आर्थिक आधार मिळविण्यासाठी नवीन महसूल स्रोत निर्माण करण्याच्या उद्देशाने हे कार्य करण्यात येत आहे.

या लाभदायक स्थानामुळे आणि MTHL प्रभाव क्षेत्रात अपेक्षित असलेल्या खाजगी गुंतवणुकीच्या वाढीमुळे जमिनीच्या मूल्यवृद्धीद्वारे महसूल संकलनाची मोठी संधी उपलब्ध आहे. आपल्या अधिकारक्षेत्रातील संपूर्ण जमीन असल्यामुळे नियोजन प्राधिकरण म्हणून एमएमआरडीएला जमिनीच्या प्रोत्साहन साधनांचा वापर, धोरणात्मक व्यापारीकरण आणि अँकर गुंतवणूकदारांशी सहयोग याच्या माध्यमातून या संधीचा अधिकाधिक लाभ घेण्याची अनोखी संधी आहे.

प्राधिकरणाने एमएमआरमध्ये वाढ केंद्रे (Growth Centers) विकसित करण्यास मंजुरी दिली आहे, ज्यासाठी टीपीएस/पीपीपी मॉडेल इत्यादी विविध नियोजन साधनांचा वापर केला जाणार आहे. या विकसित होऊ शकणाऱ्या क्षेत्रांसाठी एमएमआरडीएची NTDA म्हणून नियुक्ती केल्याने एमएमआरडीएला महसूल निर्माण करता येईल, जो पुन्हा गुंतवून वेगाने वाढणाऱ्या नागरीकरणाला पूरक अशा मोठ्या पायाभूत सुविधा प्रकल्पांची अंमलबजावणी करता येईल आणि प्रदेशाचा संतुलित विकास साध्य करता येईल.

भागाची कार्ये

1. प्रस्तावित केएससी नवनगराचे सर्वेक्षण करणे.  

2. अस्तित्वातील वाहतुकीचे जाळे, उद्योग व दळणवळणाची साधने तसेच पर्यावरण आणि भौगोलिक परिस्थितीचा अभ्यास करणे.  

3. अस्तित्वातील भू-वापर नकाशा व अहवाल तयार करून प्रसिद्ध करणे  

4. महाराष्ट्र प्रादेशिक नियोजन व नगर रचना अधिनियम, 1966 अन्वये विहित कार्यवाही करुन प्रस्तावित भू-वापर नकाशा शासनास मंजूरीकरिता सादर करणे. 

5. मंजूरीपश्चात नवनगराच्या विकासाची अंमलबजावणी करणे.